Visual Basic 6.0

VISUAL BASIC 6.0

 

Visual Basic karmaşık mantıklara ve biçimlere sahip, Windows uyumlu uygulamaların tasarımlarını kolaylaştırıcı bir görsel dildir. Bu dilde program geliştirmenin ilk adımı, kullanıcının ekranda görmek istediklerini saptamak ve ekran tasarımını gerçekleştirmektir.  Bu programda her şey nesne olarak tanımlanmıştır (form, yazı kutusu, komut düğmesi v.b.). Nesneler, kendilerine iliştirilmiş olan olayları (farenin tıklanması, farenin çift tıklanması gibi) tanıyabilir ve yazılmış olan komutlara göre tepki verebilir. Olaylar gerçekleştiğinde işlemler yerine getirilir, ve pencereler güncelleştirilir. Sistem daha sonra yeni olayları bekler.

 

TEMEL KAVRAMLAR

Form: Windows pencerelerinin Visual Basic'deki karşılığıdır. Uygulama çalıştırıldığında formlar pencerelere dönüşür. Her uygulama en az bir form içermek zorundadır.

 

Prosedür: Komut cümlelerinden oluşan program parçalarıdır.

 

Modül: Tek bir dosyada toplanan ve programın herhangi bir yerinden çağırılabilen prosedürler ve tanımlamalar topluluğu.

 

Özellik (Property): Nesne karakteristiklerini (boyut, renk, konum, …) ve nesne davranışlarını tanımlayan nitelikler.

 

Olay (Event): Nesnelerin algılayabildiği eylemlerin adıdır.

 

ARAÇ ÇUBUĞU VE KISAYOL TUŞLARI

Şekil-1'de araç çubuğu ve üzerindeki kısayol tuşları görüntülenmektedir.

 

Şekil-1. Araç Çubuğu

 

 

Araç çubuğu üzerindeki kısayol tuşlarının işlevleri soldan sağa aşağıdaki gibidir:

·        Standart EXE Proje Ekleme - File/Add Project (File Menüsünden Add Project seçeneği tıklanır)

·        Form Ekleme - File/New Form

·        Menü Tasarımı - Window/Menu Design - Ctrl+M

·        Proje Aç - File/Open Project

·        Proje Kaydet - File/Save Project

·        Kes - Edit/Cut - Ctrl+X

·        Kopyala - Edit/Copy - Ctrl+C

·        Yapıştır - Edit/Paste - Ctrl+V

·        Bul - Edit/Find - Ctrl+F

·        Geri Al - Edit/Undo - Ctrl+Z

·        Tekrar - Edit/Redo

·        Başlat - Run/Start - F5

·        Ara Ver - Run/Break - Ctrl+Break

·        Sona Erdir - Run/End

·        Proje Gezgini - View/Project Explorer

·        Özellikler Penceresi - View/Properties Window - F4

·        Form Görüntü Penceresi - View/Form Layout Window

·        Nesne Gezgini (tüm nesneleri gösterir) - View/Object Browser

·        Araç Kutusu (kontrol nesnelerini içerir) - View/Toolbox

·        Veri tabanı Bağlantıları - View/Dataview Window

 

Proje ve Form Pencereleri

Tüm Visual Basic bileşenleri bir proje içerisinde bulunur. Proje yaratıldıktan sonra, proje penceresinde, o uygulamada yer alan formlar, modüller ve özel denetçiler listelenir. Listeden istenilen form seçildikten sonra View/Form ile formun kendisi ya da View/Code ile o forma ait kod görüntülenebilir. Formun üzerinde yer alan noktalara grid denir. Bu noktalar form üzerineyerleştirilecek nesnelerin hizalanmasını sağlar.

 

ÖZELLİKLER PENCERESİ

Bir formun konumunu değiştirmek onun özelliğini değiştirmek anlamına gelir. Özellikler penceresi açıldığında Şekil-2'deki gibi görüntülenir. Başlık çubuğu altındaki nesne kutusunda (Object Box) yer alan açıklama nesnenin adını ve ne tip bir nesne olduğunu belirtir. Örneğin Şekil-2'deki "Form1 Form" açıklaması seçili nesnenin bir form olduğunu ve adının Form1 olduğunu göstermektedir. Nesne kutusunu altındaki ayarlar kutusunda (Settings Box) ise pencerede o anda seçilmiş olan ayarın değeri görüntülenir ve değiştirilebilir. Seçeneklerin çoğunluğu kullanıcıya düşen liste olarak sunulur. Bu liste renkler için paleti görüntülerken, pencerenin görünür olma özelliği için ise doğru/yanlış (True/False) olarak sunulur.

Bazı Form Özellik Tanımları

(Name):  İsim

Appearance: Formun düz ya da 3-boyutlu görünmesini sağlar.

BackColor: Artalan rengi

BorderStyle: Kenar çizgisi biçimi

Caption: Form Başlığı

ControlBox: Pencere kontrollarının olup olmayacağını belirler.

Font: Yazı tipini belirler.

Height: Formun yüksekliğini belirtir.

Left: Formun sol koordinatını belirler.

Top: Formun üst koordinatını belirler

Visible: Formu gizlemek ya da gizli formu görüntülemek için kullanılır.

Width: Formun genişliğini belirtir.

 

Şekil-2. "Properties" Özellikler Penceresi

 

Programı Başlatma

Visual Basic programını başlattığınızda ekrana Şekil-3'deki Yeni Proje Penceresi gelir. Eğer Visual basic daha önceden çalışıyor ise aynı pencereyi File/New project seçeneği ile de açabilirsiniz. Bu pencere seçenekleri ile proje tipini belirleyebilirsiniz. Normal proje için Standard.EXE, Internet ile ilgili projeler için Activex.EXE kullanınız.

 

Şekil-3. Yeni Proje Diyalog Penceresi

Şekil-4. Proje Tasarım Penceresi

Proje açıldıktan sonra proje tasarım penceresi Şekil-4'deki gibi ekrana gelir. Bu pencerenin başlığı Project1: Microsoft Visual Basic (Design) olarak görüntülenir. Daha sonra bu program çalıştırıldığında Design-Run olarak değişecektir.

 

Bu yeni proje bir form ile başlar. Genelde bu form programınızın başlangıç sayfası olur. Form penceresi dışında Tasarım Penceresi üzerinde projede yer alan formları gösteren "Project1" adlı proje penceresi, formun ekran üzerindeki boyutunu gösteren "Form Layout" penceresi ile nesne özelliklerini gösteren "Properties" penceresi yer alır. Tasarım penceresinin sol tarafında ise nesne yaratımı için gerekli bir araç çubuğu bulunur.

 

Projeyi Saklama

Projenin saklanması için öncelikle projenin bileşenleri (form, kod modülü, vs.) ayrı ayrı ait oldukları dosyalara saklanmalı, daha sonra projenin kendisi proje dosyası olarak saklanmalıdır.

 

Projeyi saklamak için File/Save Project menü seçeneği ya da araç çubuğu üzerindeki Save Project düğmesi tıklanır. Her proje bileşeni için ardı ardına Şekil-5'deki Yeni Adla Proje Saklama Diyalog kutusu ekrana gelecektir. Bu kutu üzerinde her dosyanın adını ve yerini belirlemeniz gerekmektedir.

Şekil-5. Yeni Adla Proje Saklama Penceresi

 

 

Formları Programlama

Formlar 20'den fazla olaya tepki verebilirler. Bu tepkinin ne olacağını kodlama ile belirtebilirsiniz. Örneğin, kullanıcı form üzerindeki herhangi bir bölgeyi tıkladığında bir mesaj görüntüleyebilirsiniz. Kodlamayı yapabilmek için formu çift tıklamak ya da View/Code komutu kullanmak yeterlidir. Bu komut çalıştırıldığında Şekil-6'daki pencere ekrana gelir. Bu pencerenin üst sağındaki "Object" kısmında formda yer alan tüm nesnelerin listesi, soldaki "Proc" kısmında ise nesnenin tanıyacağı olaylar bulunur.

 

Şekil-6. Form Kod Penceresi

 

Form tıklandığında "Fareyi tıkladınız" mesajını vermek için gerekli kod aşağıdadır:

Sub Form_Click

                        Print "Fareyi tikladiniz."

End Sub

 

Örnek Form Olayları
Activate	Formun etkin pencere olması
Click	Form üzerinde farenin tıklanması
DblClick	Form üzerinde farenin çift tıklanması
Deactivate	Formun edilgen olması
GotFocus	Form denetçilerinin edilgen, formun etkin olması
KeyDown	Odak form üzerinde iken klavye tuşuna basılması
KeyPress	Odak form üzerinde iken klavye tuşuna basılıp bırakılması
KeyUp	Odak form üzerinde iken herhangi bir tuşa basılması yada bırakılması
Load	Form penceresinin açılması
LostFocus	Odağın formdan başka bir nesneye kayması
MouseDown	Farenin bir tuşuna basılması
MouseMove	Farenin hareket ettirilmesi
MouseUp	Farenin basılan tuşunun bırakılması
Unload	Formun kapatılması

 

Örnek Form Yöntemleri
Circle	Form üzerine daire, elips ya da yay çizer
Cls	Form üzerindeki tüm yazı ve resimleri siler
Hide	Formu gizler fakat kapatmaz
Line	Form üzerinde çizgi ya da dikdörtgen çizer
Move	Formu hareket ettirir
Print	O andaki renk ve yazı boyunu kullanarak form üzerine yazı yazar
PrintForm	Formu ekranda göründüğü gibi yazıcıya yollar
Refresh	Formun kendini yeniden çizmesini sağlar
Scale	Formun koordinat sistemlerini tanımlar
SetFocus	Odağın forma kaymasını sağlar
Show	Formun görüntülenmesini sağlar
TextHeight	Yazı boyunu belirler
TextWidth	Yazı uzunluğunu belirler

 

Kullanıcı Etkileşimi

Kullanıcıdan bilgi almak için kontrol nesneleri kullanılır. Bu kontrol nesneleri Şekil-7'de görüntülenmektedir.

Gösterici (Pointer)	Resim Çerçevesi (PictureBox)
Etiket (Label)	Yazı Kutusu (TextBox)
Çerçeve (Frame)	Komut Düğmesi (CommandButton)
İşaret Kutusu (CheckBox)	Seçenek Düğmesi (OptionButton)
Çekme Liste (ComboBox)	Liste (ListBox)
Yatay Kaydırma Çubuğu (HScrollBar)	Düşey Kaydırma Çubuğu (VScrollBar)
Zamanlayıcı (Timer)	Sürücü Listesi (DriverListBox)
Dizin Listesi (DirListBox)	Dosya Listesi (FileListBox)
Şekil (Shape)	Çizgi (Line)
Resim (Image)	Veri Denetçisi (Data)
OLE Denetçisi (OLE)

Şekil-7. Kontrol Nesnelerinin Yer Aldığı Araç Çubuğu

 

Bir Nesnenin Taşınması ve Boyutlandırılması

Bir nesnenin taşınma ve boyut değiştirme işlemleri grafik nesnelerinki ile aynıdır. İstenirse birden fazla nesne Ctrl tuşu basılı tutularak seçilir ve grup halinde taşıma ya da boyut değiştirme işlemi gerçekleştirilebilir.

 

Etiket

Kullanıcıya bilgileri ve yazıları görüntülemek için kullanılır, burada bilginin kullanıcı tarafından değiştirilmesi olası değildir.

 

Etiket Ekleme

Yazı kutularının işlevini belirlemek için her yazı kutusu ile birlikte bir adet etiket kutusuna gereksinim vardır.

·        Araç çubuğu üzerinde etiket kutusu düğmesini tıklayınız.

·        Farenin imlecini form üzerine, kutuyu koyacağınız yerin bir köşesine götürünüz.

·        Fareyi tıklayarak parmağınızı bırakmadan kutunun karşı köşesi olacak yere kadar sürükleyiniz, ve fare düğmesini bırakınız.

Etiket kutusunun özellikleri "Properties" penceresinde görüntülenir. Nesnenin adı "Name" ile belirlenir, etiketin ekranda gözükecek yazısı ise "Caption" bölümüne yazılır.

 

Yazı Kutusu

Kullanıcıdan yazılı olarak bilgi almak ve yine bilgileri kullanıcıya göstermek için kullanılır. Yazı kutusunun özellikleri yine "Properties" penceresinden değiştirilir. Yazı kutusuna girilen bilgi sayısal bilgi de olsa karakter dizini olarak kabul edilir. Aritmetik işlem yapılacağı takdirde sayıya çevrilmelidir (Val komutu ile). Yazı kutularının ismi vardır ancak başlık - "Caption" özelliği bulunmaz.

 

Yazı Kutusu Ekleme

·        Araç çubuğu üzerinde yazı kutusu düğmesini tıklayınız.

·        Farenin imlecini form üzerine, kutuyu koyacağınız yerin bir köşesine götürünüz.

·        Fareyi tıklayarak parmağınızı bırakmadan kutunun karşı köşesi olacak yere kadar sürükleyiniz, ve fare düğmesini bırakınız.

 

Komut Düğmesi

Kullanıcının tıklaması ile çeşitli işlevlerin çalıştırmasını sağlayan düğmelerdir. Komut düğmelerinin üzerine komutun işlevini belirten yazılar başlık-Caption özelliği ile iliştirilir. Başlık yazısı düğmenin ortasına yazılır. Başlık düğmenin standart boyundan geniş ise boyutlandırma otomatik olarak yapılmaz. Bunu sizin yapmanız gerekir. Başlık üzerinde bir karakterin altını çizmek için o karakterin önüne & işareti konur, ve o karakter altı çizili olarak yazılır. Böylece komut Alt tuşu ile altı çizili karakterin klavyeden basılması ile de çalıştırılır.

&Son -- Son -- Alt+S ile Son komutu gerçekleşir ve program sona erer

 

Komut Düğmesi Ekleme

·        Araç çubuğu üzerinde komut düğmesi düğmesini tıklayınız.

·        Farenin imlecini form üzerine, düğmeyi koyacağınız yerin bir köşesine götürünüz.

·        Fareyi tıklayarak parmağınızı bırakmadan düğmenin karşı köşesi olacak yere kadar sürükleyiniz, ve fare düğmesini bırakınız.

 

 

PROGRAMLAMA TEMELLERİ

 

Cümleler

Bir cümleyi yazıp Enter tuşuna bastığınızda o komut cümlesi değerlendirilir ve yazım yanlışları saptanır. Büyük küçük harf ayrımı yapılmaz. Komutun ilk harfi otomatikman büyültülür. Komut olmayan açıklama satırları için tek tırnak, Rem ya da Remark kullanılır.

            Rem     Yardım Düğmesi

' Bu düğme tıklanınca çalışır.

            Print "Yardım yok"  'satır arasına da açıklama koyabilirsiniz

 

Değişkenler

Kullanıcıdan alınan bilgiler ve hesaplama sonuçları değişken denilen geçici bölgelerde tutulur. Değişken adları en fazla 255 karakter olabilir. Değişken adı bir alfabe karakteri ile başlamalıdır. Değişkenin özellikleri ise aşağıda verilen listedeki gibi belirlenir:

s -String              :        Karakter dizisi

n - Integer           :        Tamsayı (-32768 +32767)

l - Long               :        Uzun Tamsayı   (yaklaşık +/- 2 milyar)

f - Single              :        Tek Duyarlı Ondalıklı Sayı (floating)(1E-45, 3E38)

d - Double           :        Çift Duyarlı Ondalıklı Sayı (floating)(5E-324 )1.8E308

c - Currency        :        Para değeri ($) (xxxxxxxxxxxxxxx.xxxx)

b - Boolean         :        Doğru/Yanlış (true-false 0/-1)

v- Variant            :        Değişken

d - Date              :        Gün ve saat bilgisi  (1/1/100 den 12/31/9999 a kadar)

 

Değişken Tanımları

Bir formda tanımlanan değişken o formda yaratılacak tüm prosedürlerde kullanılabilir. Bir prosedürde Dim ya da Private ile yerel olarak tanımlanan değişken ise sadece o prosedür için tanımlı kalır. Genel tanımların kısıtlanması kod hatalarının ayıklanması açısından kolaylık getirir. Bu nedenle yalnızca prosedür içinde kullanılacak değişkenler yerel olarak tanımlanmalıdır. Heryerde (formlar arası) kullanılabilecek değişken tanımlaması ise Public ile tanımlanmalıdır.

 

 

Dim      değişkenadı  [As değişkentipi] [, değişkenadı2 [As değişkentipi2]]

Private değişkenadı  [As değişkentipi] [, değişkenadı2 [As değişkentipi2]]

Public   değişkenadı  [As değişkentipi] [, değişkenadı2 [As değişkentipi2]]

           

Buna göre dolar olarak gösterilecek para değişkeni tanımı şu olabilir:

            Dim  cPara  As  Currency

 

Atama ve Özellik Belirleme

Değişkenlere değer ataması için "=" ya da "Let" deyimi kullanılır. Değişkenin adı eşitliğin sağ tarafında, değeri ise sol tarafında olmalıdır.

            Faiz = .6

            Let Faiz = .6

            Yardım.Caption = "&Yardım"   'Yardım düğmesinin başlığını belirler

            Yardım.Left = Yardım.Left-200            ' Yardım düğmesini 200 piksel sola alır

            Yardım.Visible = False             ' Yardım düğmesini gizler

Yardım.TabStop = False                      ' Tab ile bu düğmeye geçilmez

' Alttaki komut yardım düğmesi gizli ise görüntüler, değilse gizler

Yardım.Visible = Not(Yardım.Visible

 

Sayılar ve İşlemler

Tamsayı (Integer) değişkenlere reel sayı atandığında tamsayıya yuvarlanarak atanır. Değişken tipine uymayan bir atama yapılır ise sistem uyarı verir.

            Dim Sayi As Integer

            Dim Yil As String

            Sayi = 50000               ' Yanlış, en fazla 32768.

            Sayi = 32.2                  ' 32 olarak atanır

            Sayi=Val("1994")         ' 1994 değeri atanır

            Yil = Str$(1994)           ' "1994" değeri atanır

 

Aritmetik işlemlerde parantezlerin önceliği vardır. Parantez yok ise yukarıda belirtilen öncelik sıraları uygulanır. Aynı öncelik sırasına sahip olan işlemler soldan sağa doğru gerçekleştirilir.

 

Aritmetik Operatörler ve Öncelik Sırası
1	^	Üs alma
2	-	Negatif sayıları gösterme
3	*	Çarpma
3	/	Bölme
4		Tamsayı bölme
5	Mod	Kalanı bulma (5 Mod 2 = 1) (Tamsayı)
6	+	Toplama
6	-	Çıkartma

 

Farklı tipte iki sayıya işlem yapıldığında sonuç sayılardan daha duyarlı olan tipte olur. Duyarlılık sırası Integer, Long, Single, Double ve Currency'dir.

 

Komut İşlemleri Kodlama

Visual Basic'de nesnelere hangi durumlarda hangi işlemleri yapacağı kodlama ile belirtilir. Bunlar nesnenin üzerine farenin gelmesi, nesnenin tıklanması ya da nesnenin çift tıklanması gibi durumlar olabilir.

 

Bir komut düğmesini kodlamak için:

·        Düğmeyi çift tıklayınız.

·        Kod penceresine gerekli kodu giriniz. İlk olarak ekrana gelen prosedür tıklama için olacaktır. Değişik olaylar için sağdaki prosedür düşen listesini tıklayarak diğer durumları seçip değişik kodlar yazabilirsiniz.

·        İlk satırdaki Private Sub xxxx_Click() komutu bu prosedürün xxxx komut düğmesi tıklandığında çalışacak prosedür olduğunu belirtir. En alt satırdaki End Sub komutu ise prosedürün bittiğini göstermektedir.

 

Bir diğer komut düğmesine kod yazmak için kod penceresini kapattıktan sonra, o düğmeyi çift tıklayarak, ya da açık olan kod penceresinin sağdaki nesne düşen listesini tıklayarak ve istenilen nesneyi seçerek de prosedürü yazabiliriz.

 

 

 

Diyalog Pencereleri

Yazı kutusu dışında kullanıcıdan bilgi almak için diyalog pencereleri kullanılabilir. Bunun için kullanılan fonksiyon InputBox (kullanıcının girdiği biçimde atanır) ya da InputBox$ (karakter olarak atanır) dır.

 

InputBox$ (Açıklama$[,[Başlık$][,[İlkDeğer$][,x%,y%]]])

 

Sub Form_Load

            'Form görüntülendiğinde adınızı soran diyalog penceresi ekrana gelir.     

Ad = InputBox$("Lütfen adınızı giriniz:", "Ad", "Damla Buket")

End Sub

 

Prosedür Kodu

Bu kısımda program için gerekli hesaplamalar yazılacaktır. Programın içine yazılacak olan açıklamalar için satırın en soluna tek tırnak işareti koymak yeterlidir. Yazı kutusundan gelen değerlerin sayı değerine çevrilmesi için gerekli komut Val komutudur.

 

"txtSure" yazı kutusunun değerini bir değişkene atamak için aşağıdaki komut kullanılabilir:

            ' Sure değerini değişkene atar   

nSure = Val(txtSure.Text)

 

Programın Çalıştırılması

Bir program 3 şekilde çalıştırılabilir:

1.      Visual Basic araç çubuğu üzerindeki "Start" düğmesine basınız.

2.      Run/Start menü seçeneğini tıklayınız.

3.      Klavyede F5 tuşuna basınız.

 

Hata olduğu takdirde bunlar bir pencerede görüntülenecektir.

 

KREDİ GERİ ÖDEME PLANI PROJESİ

 

Bu projenin amacı Şekil-8'deki gibi bir form oluşturmak, kullanıcıdan anapara, yıllık faiz oranı, ve faiz süresi (yıl bazında) bilgilerini alarak, aylık ödemeleri hesaplamaktır. Bu projede kullanıcıdan anapara bilgileri "Anapara", Yıllık faiz oranı bilgileri "Yillik Fazi Orani", ve yıl bazında faiz süresi bilgisi "Faiz Suresi (Yil)" yazı kutuları ile alınacaktır. Hesaplama işlemi "Hesaplama" komut düğmesi ile başlatılacaktır. Sonuç yine "Aylik Odeme Miktari" yazı kutusu ile görüntülenecektir. Programdan çıkış için "Cikis" komut düğmesi kullanılacaktır.

Şekil-8. Kredi Geri Ödeme Planı Projesi

 

Projeyi Kaydetme

"Kredi Geri Ödeme Planı" projesinin saklanması için gerekli düğmeye basıldığında öncelikle form daha sonra da proje için diyalog kutuları ekrana gelecektir. Bu işlemde form için dosya adı olarak "krediana" (uzantısı .frm olacaktır) kullanınız ve dosyayı "My Documents" altında "krediproje" adlı bir klasör yaratarak, bu klasöre saklayınız. Daha sonra ekrana gelen proje diyalog kutusunda ise dosya adı için "krediproje" (uzantısı .vbp olacaktır) yazınız ve Save tuşuna basınız (dosya aynı klasöre saklanacaktır).

 

Yazı Kutusu Ekleme

Proje için gerekli olan 4 yazı kutusunu formun solunda etiketlere yer bırakacak şekilde yarattıktan sonra bu kutulara anapara için "txtAnapara", yıllık faiz oranı için "txtFaiz",  faiz süresi için "txtSure", ve ödemeler için "txtOdeme" isimlerini "Name" seçeneği ile veriniz. "Text" seçeneğinde yer alan "text" yazısını siliniz. Bu alan kutunun bir yazı ile dolu olarak gelmesi istenirse kullanılır.

Etiket Ekleme

Proje için gerekli olan 4 etiket kutusunu formun sağına ve yazı kutularının soluna gelecek şekilde yarattıktan sonra bu kutulara anapara için "lblAnapara", yıllık faiz oranı için "lblFaiz",  faiz süresi için "lblSure", ve ödemeler için "lblOdeme" isimlerini veriniz. Ekran görüntüsü için ise "Caption" özelliklerine anapara için "Anapara", yıllık faiz oranı için "Yıllık Faiz Oranı (%)",  faiz süresi için "Faiz Süresi (Yıl)", ve ödemeler için "Aylık Ödeme Miktarı" değerlerini giriniz.

 

Komut Düğmesi Ekleme

Hesaplama ve programdan çıkış için gerekli 2 komut düğmesi yaratınız. Hesaplama düğmesinin "Name" özelliğine "cmdHesap", "Caption" özelliğine ise "Hesaplama" giriniz. Çıkış düğmesinin "Name" özelliğine "cmdCik", "Caption" özelliğine ise "Çıkış" giriniz.

 

Komut İşlemleri Kodlama

Projenin "Çıkış" düğmesini çift tıklayınız. Private Sub cmdCik_Click() komutu ile End Sub komutu arasına programdan çıkış için gerekli "end" komutunu yazınız.

Proje için gerekli değişken tanımlarını aşağıdaki gibi yapınız:

            Dim  cAnapara  As  Currency

            Dim  fFaiz  As  Single

            Dim  nSure  As  Integer

            Dim  cOdeme  As  Currency

 

Prosedür Kodu

Projede cAnapara değeri txtAnapara yazı kutusundan alınacaktır.

            ' Anapara değerini değişkene yükle

            cAnapara = Val(txtAnapara.Text)

Diğer hesaplama kodları ise aşağıdaki gibidir:

            'Yüzde faiz oranını ondalık değere çevir

            fFaiz = Val(txtFaiz.Text) / 100

            'Yıllık faiz oranını aylığa çevir

            fFaiz = fFaiz / 12

            'Toplam yıl süresini aya çevir

            nSure = Val(txtSure.Text) * 12

            'Aylık odemeleri hesapla

            cOdeme = cAnapara * (fFaiz / (1- (1+fFaiz) ^ -nSure))

            txtOdeme.Text = Format(cOdeme,"Fixed")

 

Programın Çalıştırılması

Start" düğmesini tıklayarak projeyi çalıştırınız. Anapara için 128000, faiz oranı için 9.75, süre için ise 30 değerlerini giriniz. Aylık ödemeler 1099.72 olmalıdır.

 

FORMAT:

Format (1234, “$#,###.00”)

Biçime 0 konduğunda rakam olmasa bile 0 mutlaka görüntülenir.

            $1,234.00

Format (1234, “$#,###.##”)

Biçime # konduğunda rakam olmazsa görüntülenmez.

            $1,234

Format (234, “$#,###.00”)

            $234.00

Format (1234567, “$#,###.00”)

            $1,234,567.00

Format(1234, “Currency”)

            $1,234.00        veya     1.234,00 TL (Türkçe)

FormatNumber (1234)

            1,234.00          veya     1.234,00 (Türkçe)

FormatDateTime(“20:10”, vbLongTime)

            20:10:00

 

 

 

FORM ÖZELLİĞİ DEĞİŞTİRME PROJESİ

(Program Çalışırken)

 

Bu örnekte formun genişliği ile ilgili bilgi kullanıcıdan alınıp, buna göre form özelliğini değiştiren program yazılacaktır. Form ilk açıldığında ekranın sol üst köşesinde ve boyutları değişmez olarak görüntülenecektir.

 

Form (Ornek1) üzerinde bir yazı kutusu (txtGenis-Name), bir etiket (Istenilen Genislik-Caption, lblGenis-Name) ve bir komut düğmesi (Formu Genislet-Caption, cmdGenis-Name) olacaktır.

 

Form Prosedürü

Sub Ornek1_Load

            Ornek1.Top = 0

            Ornek1.Left = 0

            Ornek1.BorderStyle = 0

            Ornek1.ControlBox = 0

End Sub

Komut Düğmesi Prosedürü

Sub cmdGenis_Click

            ' Formun genişliğinin 500'den fazla olmaması için denetleme

            If  Val(txtGenis.Text) > 500 Then Ornek1.Width =500

            Else      Ornek1.Width = Val(txtGenis.Text)

            End If

End Sub

SEVİMLİ BİR UYGULAMA

 

1.                  Yeni bir proje yaratınız.

2.                  Form üzerine bir zamanlayıcı ve bir resim denetleyicisi koyunuz.

3.                  Resmin "Picture" özelliğinin yanındaki düğmeyi tıklayınız.

4.                  "Load Picture" diyalog pencerei ekrana geldiğinde VisualBasicGraphicsIconsMisc dizininden face03.ico resmini seçiniz.

5.                  Aşağıda verilen kodları gerekli yerlere yazınız.

Dim xChange As Integer

Dim yChange As Integer

 

Private Sub Form_Load

            xChange=100

            yChange=100

End Sub

 

Private Sub Timer1_Timer()

            Image1.Left = Image1.Left + xChange

            Image1.Top = Image1.Top + yChange

            If Image1.Left > Me.ScaleWidth Then xChange=xChange * -1

            If Image1.Left < 0 Then xChange=xChange * -1

            If Image1.Top > Me.ScaleHeight Then yChange=yChange * -1

            If Image1.Top < 0 yChange=yChange * -1

End Sub

 

6.                  "Timer Control" özellikler penceresinde "Interval" özelliğini "True" yapınız.

 

Programı çalıştırdığınızda, resim ekran üzerinde hareket edecek ve formun bir kenarına çarptığında yön değiştirecektir.

 

 

 

ACCESS'DEN VERİ AKTARIMI ÖRNEĞİ

 

Veri tabanından bilgi aktarımı için kullanacağımız komutlar OpenDatabase, ve OpenRecordset'dir. Veri tabanı (Db) ve kayıt kümesi (Rs) genel tanımları yapıldıktan sonra, bu tanımlardan veritabanı için OpenDatabase tanımı, kayıt kümesi için de Open Recordset tanımı yapılmalıdır. OpenRecordset tanımında kullanılan "snapshot" dosya açıldığında aktif olan kaydın bir kopyasını alır. Bu örnekte tek kayıtlık bir veritabanı kullanılacak ve o bilgi görüntülenecektir.

 

Tüm kayıtların görüntülenmesi işlemi bir döngü ile aktif kayıt ilerletilerek yapılmalıdır.

 

Visual Basic Programı'na Access veritabanından veri aktarımı gerçekleştirmek için öncelikle bir veri tabanı hazırlamamız gereklidir.

 

Access Veri tabanı hazırlama işlemleri:

1.      Access'de "c:MyDocuments" dizini altına "ornek.mdb" dosyası açınız.

2.      Tables/New/Design seçenekleri ile tablo tasarımı penceresini aktif hale getiriniz.

3.      "Field Name" kolonuna "Yazi" yazınız.

4.      "Data Type" kolonunda "Text" seçiniz.

5.      Tabloyu kapatınız ve saklama penceresi geldiğinde tabloyu "tblornek" adı ile saklayınız.

6.      Ana anahtar seçimi için "No" yanıtlayınız.

7.      Tablonuzu "Open" ile açınız. İlk satıra "Veri Aktarım Denemesi" yazınız.

8.      Access'den çıkınız.

 

Visual Basic'de ise aşağıdaki işlemleri gerçekleştiriniz:

1.                  Yeni bir proje açınız. Projeyi "ornek" olarak yine "c:MyDocuments" dizinine saklayınız.

2.                  Form_Load Prosedürü'ne eklenecek kod:

            Dim Db as Database

            Dim Rs as Recordset

3.                  Formun üzerine bir etiket ve 2 komut düğmesi yerleştiriniz.

4.                  Etiket özellikleri:

Caption =         (Boş olacak)

Name = Label1 (Aynı kalacak)

BorderStyle = 1

Appearance = 0

5.                  Birinci komut düğmesi özellikleri:

Caption = Veri Al

Name = Command1 (Aynı kalabilir)

6.                  İkinci komut düğmesi özellikleri:

Caption = Cikis

Name = Command2 (Aynı kalabilir)

7.                  Birinci komut düğmesi  Click_Prosedürü

Set Db = OpenDatabase("c:MyDocumentsornek.mdb")

Set Rs = Db.OpenRecordset("tblornek",dbopensnapshot)

Label1.Caption = Rs!Yazi

8.                  İkinci komut düğmesi Click_Prosedürü:

End

9.                  Project/References menü seçeneğinden sonra liste üzerinde "Microsoft DAO 3.51 Object Library" seçeneğini işaretleyiniz.

10.              Programı saklayınız.

 

Programı çalıştırdıktan sonra "Veri Al" düğmesine bastığınızda Şekil-9'daki görüntü oluşacaktır.

Şekil-9 Veri Tabanından Veri Aktarım Örneği

VERİ TABANINDA ARAMA YAPMA ÖRNEĞİ

 

Bir kayıt bilgisinin veri tabanında olup olmadığını belirlemek için arama işlemi yapmanız gerekmektedir. Bu işlem için öncelikle aranacak bilginin bir yazı kutusu ile kullanıcıdan alınması daha sonra da veri tabanında arama yapılması gerekmektedir. Bilginin bulunup bulunmadığı bilgisi yine yazı kutusu ile kullanıcıya verilebilir.

 

Arama için yapacağınız işlemler aşağıdaki gibidir:

1.                  "ornek.mdb" veritabanına "deneme" ve "veri aktarim" olmak üzere iki adet kayıt daha giriniz.

2.                  "ornek.frm" üzerine bir yazı kutusu ekleyiniz, "Text" özelliği boş olsun.

3.                  "ornek.frm" üzerine bir komut düğmesi ekleyiniz, "Caption" özelliği ara olsun. Bu komuta aşağıdak prosedürü ekleyiniz.

Private Sub Command3_Click()

Set Db = OpenDatabase("c:bgtelifvbornek.mdb")

Set Rs = Db.OpenRecordset("tblornek", dbOpenSnapshot)

Do While Not Rs.EOF

If Text1.Text = Rs!Yazi Then

Text1.Text = "Bulundu"

Else:

Rs.MoveNext

End If

Loop

If Text1.Text <> "Bulundu" Then Text1.Text = "Bulunamadi"

End Sub

4.                  Programı çalıştırdıktan sonra yazı kutusuna "Deneme" girip "Ara" düğmesini tıklarsanız yazı kutusu üzerine "Bulundu" yazısı görüntülenecektir. Eğer "Ornek" girip yine "Ara" düğmesini tıklarsanız bu kez de "Bulunamadı" yazısı görüntülenecektir.

 

 

VERİ RAPORU YARATMA

 

Veri raporu yaratma işlemi için öncelikle veri alanı tanımlamaları yapılmalıdır.

 

Veri Bağlantısı Tanımlamaları

1.      Project/Add Data Environment (Project/Components/Designers/Data Environment ya da Project/More Activex Designers/Data Environment) tıklanır.

2.      Açılan "Data Environment" penceresindeki "Connection1" üzerinde farenin sağ tuşu tıklanarak "Properties" seçilir.

3.      "Data Link Properties" diyalog kutusu üzerinde "Microsoft Jet 3.51 OLE DB Provider" tıklanır.

4.      "Next" düğmesi tıklanarak "Connection" kısmına geçilir.

5.      "Use data source name" yazı kutusu yanındaki (…) düğmesi tıklanarak Access veri tabanı seçildikten sonra kullanacağınız veri tabanı seçilir.

6.      "Test connection" tıklanarak veri tabanına erişim yapılıp yapılamadığı denetlenir.

 

Veri Tabanı Tanımlamaları

1.      "Connection1" üzerinde farenin sağ tuşu tıklanarak "Add Command" seçilir.

2.      Eklenen "Command1" üzerinde sağ tuş tıklanarak "Properties" seçilir. Açılan pencerenin "General" kısmında "Command Name" ile bir isim atanır, "Connection" ile istenilen bağlantı seçilir (birden fazla bağlantı olduğu durumlarda kullanılmalıdır), "Database Object" ile verinin tablo olduğu belirtilir, "Object Name" üzerinden tablo ismi seçilir. (Hastane veri tabanı üzerinde kimlik tablosu gibi)

3.      Eğer bu veri tabanına ilişkili bir veri tabanı var ise bu "Add Child Command" ile gerçekleştirilir. Diğeri gibi isim ve tablo ismi tanımlamaları yapıldıktan sonra "Relation" ile ilişki tanımı yapılır. (Hastane veri tabanı üzerinde vizite tablosu, kimlik-hastakod ile vizite-hastakod ilişkisi gibi)

 

Veri Raporu Yaratma

1.      Project/Add Data Report seçilir. Ekrana "Access" benzeri bir rapor ortamı gelir.

2.      "Properties" penceresi üzerinde "Data source" için önceden tanımlanan "Data Environment", "Data Member" için ise tanımlanan veri tabanı girilir. İstenirse raporun ismi değiştirilebilir.

3.      "Data Report" penceresi üzerinde farenin sağ tuşu tıklanarak "Retrieve Structure" seçilir. Bu işlem otomatik olarak veri alanlarını tanımlar.

4.      Daha sonra "Data Environment" penceresi üzerinden alanlar "Data Report" üzerine tıklanıp sürüklenerek eklenir ve istenilen biçimde yerleştirilir.

 

Yaratılan veri raporları bir komut düğmesine eklenecek rapor_ismi.show ile çağırılabilir. Gösterilen rapor üzerinde yazdırma düğmesi bulunduğu için ayrıca yazdırma komutu eklemeye gerek yoktur.

HASTANE VERİ TABANI UYGULAMASI

 

HASTANE VERİ TABANI

Veri tabanı üzerinde Data1 (hastane-kimlik) ve Data2 (hastane-vizite) nesneleri "visible.false" olarak bulunmaktadır.

(General Declaration)

Public son1 As Integer

Dim son2 As Integer

Public sayi As Integer

 

Sub ilkform()

cmdileri.Visible = True

cmdgeri.Visible = True

cmdbas.Visible = True

cmdson.Visible = True

cmdekle.Visible = True

cmdrapor.Visible = True

cmdguncelle.Visible = True

cmdbul.Visible = True

cmdcikis.Visible = True

cmdiptal.Visible = False

End Sub

 

Public Sub goster()

txtad.Text = Data1.Recordset("ad")

txtsoyad.Text = Data1.Recordset("soyad")

txthastakod.Text = Data1.Recordset("hastakod")

Data2.Recordset.MoveFirst

liste(0).Clear

liste(1).Clear

liste(2).Clear

endx = 0

Do While endx = 0

    Do While Not Data2.Recordset.EOF

    If Data1.Recordset("hastakod") <> Data2.Recordset("hastakod") Then

        Data2.Recordset.MoveNext

    Else

        endx = 1

        varx = Data2.Recordset("hastakod")

        vary = Data2.Recordset("hastakod")

            Do While varx <> 0

            Do While vary = varx

            liste(0).AddItem (Data2.Recordset("protokolno"))

            liste(1).AddItem (Data2.Recordset("tarih"))

            liste(2).AddItem (Data2.Recordset("tani"))

            Data2.Recordset.MoveNext

            If Data2.Recordset.EOF = True Then

                varx = 0

                vary = 1

            Else

                vary = Data2.Recordset("hastakod")

            End If

            Loop

            varx = 0

            Loop

    End If

    Loop

Loop

End Sub

 

Sub ekledugkaldir()

cmdileri.Visible = False

cmdgeri.Visible = False

cmdbas.Visible = False

cmdson.Visible = False

cmdekle.Visible = False

cmdrapor.Visible = False

cmdguncelle.Visible = False

cmdbul.Visible = False

cmdcikis.Visible = False

cmdiptal.Visible = True

End Sub

 

 

Private Sub bul_Click()

Data1.Recordset.MoveFirst

sayi = 1

endx = 0

Do While endx = 0

    If Data1.Recordset("hastakod") <> bul.Text Then

        Data1.Recordset.MoveNext

        sayi = sayi + 1

    Else

        endx = 1

        goster

    End If

Loop

End Sub

 

Private Sub cmdbas_Click()

Data1.Recordset.MoveFirst

goster

sayi = 1

End Sub

 

Private Sub cmdbul_Click()

soyadx = txtsoyad.Text

bulx = 0

bul.Clear

Data1.Recordset.MoveFirst

Do While Not Data1.Recordset.EOF

        If Data1.Recordset("soyad") = soyadx Then

            bul.AddItem (Data1.Recordset("hastakod"))

            Data1.Recordset.MoveNext

            bulx = 1

        Else

        Data1.Recordset.MoveNext

        End If

Loop

If bulx = 0 Then

MsgBox ("bulamadim.")

Else

   bul.Text = bul.List(0)

   bul.Visible = True

   txtbul.Visible = True

   txtbul.Text = "soyad =" + soyadx

End If

End Sub

 

Private Sub cmdcikis_Click()

End

End Sub

 

Private Sub cmddegtamam_Click()

Data1.Recordset.Edit

Data1.Recordset("Ad") = txtad.Text

Data1.Recordset("Soyad") = txtsoyad.Text

Data1.Recordset.Update

Data1.Refresh

cmddegtamam.Visible = False

Data1.Recordset.Move (sayi - 1)

ilkform

goster

End Sub

 

Public Sub cmdekle_Click()

Ekle.Show

Hastane.Hide

son1 = son1

End Sub

 

Private Sub cmdgeri_Click()

If sayi <> 1 Then

    Data1.Recordset.MovePrevious

    goster

    sayi = sayi - 1

Else

    MsgBox ("Kayit basina gelindi!")

End If

End Sub

 

Private Sub cmdguncelle_Click()

ekledugkaldir

cmddegtamam.Visible = True

End Sub

 

Private Sub cmdileri_Click()

If sayi <> son1 Then

    Data1.Recordset.MoveNext

    goster

    sayi = sayi + 1

Else

    MsgBox ("Kayit sonuna gelindi!")

End If

End Sub

 

Private Sub cmdiptal_Click()

goster

cmdekletamam.Visible = False

cmddegtamam.Visible = False

ilkform

goster

End Sub

 

Private Sub cmdrapor_Click()

DataReport1.Show

End Sub

 

Private Sub cmdson_Click()

Data1.Recordset.MoveLast

goster

sayi = son1

End Sub

 

Private Sub Form_Load()

Data1.Refresh

Data2.Refresh

Data1.Recordset.MoveLast

son1 = Data1.Recordset.RecordCount

Data2.Recordset.MoveLast

son2 = Data1.Recordset.RecordCount

Data1.Recordset.MoveFirst

sayi = 1

goster

End Sub

 

EKLE FORMU

Public Sub cmdekletamam_Click()

Hastane.Data1.Recordset.AddNew

Hastane.Data1.Recordset("Ad") = txtad.Text

Hastane.Data1.Recordset("Soyad") = txtsoyad.Text

Hastane.son1 = Hastane.son1 + 1

Hastane.Data1.Recordset("Hastakod") = Hastane.son1

Hastane.Data2.Recordset.AddNew

Hastane.Data2.Recordset("Hastakod") = Hastane.son1

Hastane.Data2.Recordset("protokolno") = txtprot.Text

Hastane.Data2.Recordset("tarih") = txttarih.Text

Hastane.Data2.Recordset("tani") = txttani.Text

Hastane.Data1.Recordset.Update

Hastane.Data2.Recordset.Update

Hastane.Data1.Refresh

Hastane.Data2.Refresh

Hastane.goster

Hastane.sayi = 1

Hastane.Show

Ekle.Hide

End Sub

 

Private Sub cmdiptal_Click()

Hastane.Show

Ekle.Hide

End Sub

 

Private Sub Form_Load()

txtad.Text = ""

txtsoyad.Text = ""

txtprot.Text = ""

txttani.Text = ""

txttarih.Text = ""

End Sub

talhaisbitirici